De meeste vrouwen met ASS (autisme), maar ook vrouwen met AD(H)D ervaren prikkels anders dan gemiddeld. Dit heeft een grote invloed op het dagelijks leven en kan zorgen voor overprikkeling.
Wat zijn prikkels?
Onder prikkels verstaan we alle zintuiglijke informatie die je verwerkt (horen, zien, ruiken, proeven, voelen), maar ook alles wat in je lijf en je brein gebeurt (je gedachten, hoe je lijf aanvoelt, emoties en pijn). De prikkels worden door onze hersenen omgezet in informatie. Deze informatie hanteert ons brein als signaal voor aandacht en veiligheid.
Wat gebeurt er bij overprikkeling?
Prikkels worden door onze hersenen gefilterd op prioriteit. Ben je bijvoorbeeld aan de telefoon met iemand terwijl de televisie aanstaat? Dan wordt het beeld en geluid van de televisie weggefilterd zodat je kunt focussen op het telefoongesprek. Vrouwen met autisme en overprikkeling hebben moeite met het selecteren en filteren van deze prikkels. Alles komt even sterk binnen waardoor het lastig is om de informatie op de juiste manier te verwerken. Hierdoor raak je overvol en voel je je ‘overprikkeld’. Ook kan je continu onveilig of gejaagd voelen en moeite hebben met concentreren.
De gevolgen van overprikkeling bij vrouwen met autisme
Hoewel het voor de omgeving vaak lastig te begrijpen is, kan overprikkeling grote gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Het kan zich uiten in lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn en vermoeidheid, tot aan zelfs het sneller ziek zijn door chronische stress. Ook emotioneel kan het invloed hebben. Overprikkeling kan er voor zorgen dat dat vrouwen met autisme sneller geïrriteerd raken of ongeduldig lijken. En door het willen vermijden van prikkels kan het ook lastig zijn om een sociaal leven te onderhouden.
Wat kun je doen bij overprikkeling? Een paar tips:
- Via de ogen komen veel prikkels binnen. Denk bijvoorbeeld aan het knipperende tl-licht, de felle zon in je ogen of bewegende mensen om jou heen. Wanneer je hier last van hebt kun je proberen deze prikkels weg te halen door het licht uit te zetten of een zonnebril op te doen.
- Probeer je af te schermen van de ruimte om je heen. Zet een grote plant of een scherm tussen jou en andere personen in de ruimte of zet een boek omhoog.
- Omgevingsgeluiden kunnen soms als te hard worden ervaren. Wanneer je je wilt concentreren kan dit extra lastig zijn omdat al het geluid kan afleiden. Een koptelefoon opzetten of oortjes in doen met je eigen muziek kan helpen. Een goede optie om omgevingsgeluiden te filteren is het gebruik van een noise canceller: dit is een koptelefoon die geluiden van buitenaf tegenhoudt.
- Prikkels via de huid kunnen enorm irriteren. Denk hierbij aan een labeltje van je kleding in je nek of te strak zittende kleding. Het helpt om kleding te dragen die jij fijn vindt zitten. Bekijk eens welke stof voor jou het prettigst aanvoelt en vermijd kleding met een strakke pasvorm. Knip bijvoorbeeld de etiketten eruit zodat deze niet kunnen gaan irriteren.
Merk je dat het te veel wordt?
- Â Probeer een rustmoment in te lassen voor jezelf. Ga tijdens een feestje even alleen naar buiten of zoek op kantoor een rustige plek op om tot jezelf te komen.
- Het gebruik van een drukvest kan helpen tegen overprikkeling. Het drukvest wordt onder de kleding gedragen en zorgt voor een gelijkmatige druk op het bovenlichaam. Met als resultaat een betere concentratie, veiliger gevoel en afname van externe prikkels. Een drukvest wordt niet vergoed vanuit de basisverzekering, maar soms zijn er mogelijkheden om (een deel) terug te krijgen via een aanvullende verzekering.
- Accepteer dat je meer overgangsmomenten nodig hebt, waarin je weer even tot jezelf kan komen. Zorg voor schakelmomenten tussen overgangen.
Langdurige overprikkeling kan zich uiten in fysieke of emotionele klachten. Bzonder is de specialist bij AD(H)D, autisme en stress bij volwassenen en kan je helpen bij het omgaan met autisme en overprikkeling. Begeleiding is gericht op het verminderen van je klachten op een specifiek gebied. Je krijgt handvaten en tools aangereikt, die je na de training zelfstandig kunt gaan gebruiken.
Extra hulp nodig? Boek een losse sessie bij ons of neem contact met ons op.
Mogelijk ook interessant voor jou:
Zorgeloos op vakantie met ADHD
Test: Heb jij last van overprikkeling?
Bzonder! helpt je ontwikkelen naar de beste versie van jezelf.
